Już zakwitła królowa lasów

Gdy tylko spadnie pierwszy majowy deszcz, brzegi kałuż pokrywa żółty osad. Taki sam pojawia się na karoseriach samochodów, oknach i parapetach. To na szczęście nic innego jak nieszkodliwy pyłek kwiatów sosny.
18.05.2016 | Anna Niemiec, RDLP w Zielonej Górze

Gdy tylko spadnie pierwszy majowy deszcz, brzegi kałuż pokrywa żółty osad. Taki sam pojawia się na karoseriach samochodów, oknach i parapetach. To na szczęście nic innego jak nieszkodliwy pyłek kwiatów sosny.

W połowie maja w powietrzu unosi się żółty pyłek kwiatów sosnowych. Kwiaty roślin szpilkowych, czyli także sosny, nie są zapylane przez owady, lecz przez wiatr. Dlatego drzewa produkują pyłek w dużych ilościach, który później wszędzie się osadza.

W całym swoim euroazjatyckim zasięgu, sosna zwyczajna (Pinus sylvestris) w Polsce znalazła najkorzystniejsze warunki siedliskowe. Jest podstawowym gatunkiem budującym drzewostany nie tylko na terenie RDLP w Zielonej Górze, ale też w całym kraju.

Dominacja sosny w lasach wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne i szkodniki. Dlatego w polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu powierzchnia drzewostanów liściastych wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

W lasach zielonogórskich jej udział wynosi 87 proc., podczas gdy średnia dla całego kraju to ok. 60 proc. Na terenie RDLP w Zielonej Górze, które jest królestwem sosny, rosną najokazalsze egzemplarze tego gatunku w kraju: Waligóra i Rzepicha, obie w Nadleśnictwie Sulechów.

Waligóra od 2006 r. jest objęta ochroną jako pomnik przyrody. Obwód tego okazałego drzewa, mierzony przy powierzchni ziemi, wynosi 527 cm. Znacznie więcej ma pierśnica, czyli obwód mierzony na wysokości 1,3 m, ten ma aż 620 cm. Równie dorodna jest sosna Rzepicha, która tytuł najgrubszej sosny w Polsce, odebrała Waligórze.

W terenie zielonogórskiej dyrekcji LP występuje również cenny ekotyp sosny gubińskiej. Natomiast turyści zachwycają się dziwacznie ukształtowanymi drzewami chronionymi, jako pomniki przyrody, czyli Ośmiornicą, Leśnymi Kandelabrami i Tańczącym Borem. Leśne Kandelabry, to rosnące na powierzchni 2,5 ha w gminie Bobrowice, dziwacznie zniekształcone sosny, które przypominają wieloramienne świeczniki.

Inna sosnowa ciekawostka to bór sosnowy z okolic Marianki w Nadleśnictwie Lubsko. Tam, w czasie pożaru ocalał niewysoki starodrzew sosnowy o wysokości około 15 metrów. Po policzeniu przyrostów rocznych, tzw. słojów, wielkim zaskoczeniem okazał się wiek sosen. Okazało się, że drzewa te mają blisko 200 lat! Niepozorny wygląd wynikał z bardzo ubogich gleb, przez co sosny przyrastały bardzo wolno. Dzisiaj „Bór suchy” jest chroniony jako powierzchniowy pomnik przyrody.