Jak pomóc populacjom rzadkich chrząszczy

Pachnica dębowa, jelonek rogacz, kozioróg dębosz – kto to taki i co łączy tę trójkę? Wszystkie trzy to rzadkie gatunki chrząszczy, które jako środowisko życia wybrały stare drzewa, przede wszystkim próchniejące dęby. Takie środowisko jest coraz rzadziej spotykane, a co za tym idzie, coraz rzadsze są pachnice, koziorogi i jelonki. Gatunki te są chronione prawem krajowym oraz Dyrektywą Siedliskową – Natura 2000. Nad tym, jak im pomóc i wzmocnić ich populacje, zastanawiali się w Warszawie i w Puszczy Białowieskiej leśnicy i przyrodnicy z Polski, Danii, Niemiec i Szwecji.
15.04.2013 | Adam Kwiatkowski, RDLP w Białymstoku; zdjęcie: Siga/domena publiczna

Pachnica dębowa, jelonek rogacz, kozioróg dębosz – kto to taki i co łączy tę trójkę? Wszystkie trzy to rzadkie gatunki chrząszczy, które jako środowisko życia wybrały stare drzewa, przede wszystkim próchniejące dęby. Takie środowisko jest coraz rzadziej spotykane, a co za tym idzie, coraz rzadsze są pachnice, koziorogi i jelonki. Gatunki te są chronione prawem krajowym oraz Dyrektywą Siedliskową – Natura 2000. Nad tym, jak im pomóc i wzmocnić ich populacje, zastanawiali się w Warszawie i w Puszczy Białowieskiej leśnicy i przyrodnicy z Polski, Danii, Niemiec i Szwecji.

Pierwszego dnia podczas sesji referatowej, zaprezentowano stan zachowania populacji tych gatunków w czterech wymienionych krajach. Szczególnie ciekawe były przedstawione doświadczenia z prowadzonej od kilku lat czynnej ochrony kozioroga dębosza i pachnicy dębowej w Szwecji, gdzie powstrzymując naturalną sukcesję lasu, przywraca się właściwy biotop tych ginących gatunków. Z kolei goście z Niemiec zaprezentowali swoje doświadczenia w przesiedlaniu owadów w nowe obszary.

Po wysłuchaniu wykładów, odwiedzono Rezerwat „Las Bielański”, gdzie w granicach największego polskiego miasta znajdują się stanowiska kozioroga dębosza.

Drugi dzień seminarium poświęcono Puszczy Białowieskiej. Z uwagi na naturalne procesy sukcesyjne, wiadomo, że koziorogów oraz jelonków już tam nie ma. Utrzymuje się jeszcze populacja pachnicy dębowej, jednak warunki świetlne i cieplne lasów ze starymi dębami nie sprzyjają zachowaniu populacji we właściwym stanie ochrony. W tym celu wytypowano cztery powierzchnie, dwie w nadleśnictwie Białowieża i po jednej w nadleśnictwach Browsk i Hajnówka w celu podjęcia prób przywrócenia odpowiedniego środowiska do życia dla pachnicy. Podczas lustracji terenowej, omówiono możliwość podjęcia międzynarodowej współpracy, w ramach wspólnego projektu, w celu wypracowania i wdrożenia działań odtwarzających siedlisko świetlistej dąbrowy, zapewniającej odpowiednie miejsca do życia dla ginących, cennych gatunków owadów.

Seminarium poświęcone ochronie pachnicy dębowej, kozioroga dębosza oraz jelonka rogacza zorganizowali naukowcy z Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz leśnicy z RDLP w Białymstoku 10 – 11 kwietnia.