Międzynarodowe rozmowy o sektorze leśno-drzewnym

Konferencję, której organizatorami były Instytut Technologii Drewna w Poznaniu i Lasy Państwowe, podzielono na sześć bloków tematycznych: „Rynek drzewny – aspekty ekonomiczne i społeczne”, „Zwiększanie zasobów drewna, innowacje w sektorze leśno-drzewnym”, „Środowiskowe aspekty sektora leśno-drzewnego” „Właściwości drewna”, „Energetyczne wykorzystanie surowca, recykling” oraz „Nowe technologie i produkty ligno-celulozowe”. W dyskusjach wzięli udział specjaliści z Polski i zagranicy, w tym m.in. ze Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Austrii, Finlandii, Turcji i Ukrainy.

Sytuację sektora leśno-drzewnego w Stanach Zjednoczonych naświetlił prof. Jim L. Bowyer, gość honorowy spotkania. – W porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi w Polsce więcej, bo około połowy powierzchni zalesionej jest objęta różnymi formami ochrony. Z kolei w USA pozyskiwanie drewna możliwe jest z 2/3 powierzchni lasów – wyjaśniał.

Dodał, że wzrost przyrostu masy drzewnej wobec pozyskania kształtuje się w USA w relacji 2:1. – Sytuacja ta uważana jest za zdrową, choć, moim zdaniem, bez szkody można pozyskiwać więcej – podkreślał. Przypomniał, że w USA ponad 50 proc. lasów jest w rękach prywatnych, przy czym niektóre własności leśne są znacznie większe niż cała powierzchnia lasów w Polsce. Porównując sytuację leśnictwa obu krajów zaznaczył: - W Polsce niemal całe drewno pozyskuje się w lasach państwowych a w USA ponad 90 proc. pozyskiwanego drewna pochodzi z lasów prywatnych.

 Z kolei prof. Władysław Strykowski z ITD przedstawiając sytuację sektora w Europie środkowo-wschodniej, w tym i w Polsce podkreślił, że coraz częściej drewno uważane jest za surowiec strategiczny, co potwierdzone jest przez przedsiębiorstwa w różnych branżach drzewnych. – Na obecnym etapie rozwoju branży leśno-drzewnej istotne są: wdrażanie innowacji, wspólne i indywidualne działania na rzecz promocji drewna w różnych formach i zastosowaniach, promowanie szerszego wykorzystania drewna użytkowego, szczególnie w budownictwie i innych dziedzinach gospodarki oraz stałe doskonalenie systemu cen surowca, co ułatwiałby efektywną współpracę Lasów Państwowych z branżą drzewną – przekonywał.

 Natomiast Dominik Jochem z uniwersytetu w Hamburgu przedstawił problemy dotyczące szacowania wielkości pozyskania drewna drzew leśnych w Niemczech. - Z dostępnej literatury wynika, że dane dotyczące pozyskania drewna są mocno zaniżone. Nie ma przy tym dokładnej informacji dotyczącej drewna okrągłego. Przy czym również duża liczba pozyskiwanego drewna na cele energetyczne nie jest zgłaszana do statystyk. Rzetelnych informacji brakuje i z tego względu, że 48 proc. lasów w Niemczech jest w prywatnych rękach - wyjaśniał. - Dane te próbujemy wyliczać przy użyciu różnych sposobów, np. badamy każdy sektor powiązany z drewnem okrągłym i każdy produkt. Używamy oficjalnych statystyk, więc znamy dokładne ilości drewna tartacznego, liczby dotyczące wykorzystania surowca do produkcji paneli czy płyt drewnianych… - dodał.

Inny z prelegentów, Henrik Herräjärvi z Finlandii mówił o tzw. technologii Cleantech (czystej technologii, zielonej gospodarce). Chodzi tu o technologię, usługi, rozwiązania, innowacje i produkty, które pozwalają zmniejszyć obciążenie środowiska przez działalność człowieka, oszczędzać energię i zasoby naturalne. Klaster Cleantech (klaster: grupa przedsiębiorstw pochodzących z tego samego lub pokrewnych sektorów, a także instytucji i organizacji, powiązanych ze sobą siecią zależności) to jeden z najbardziej rozwijających się sektorów gospodarczych w Finlandii. Zatrudnia około 50 tys. osób i w ciągu następnych pięciu lat przewiduje się utworzenie kolejnych 40 tys. miejsc pracy.

 Podczas spotkania poruszano również m.in. kwestie dotyczące wpływu mechanicznych uszkodzeń drewna pozyskiwanego maszynowo (świerka, sosny, brzozy, buka i olszy) na jego jakość; wyniki badań na ten temat przedstawił Zbigniew Karaszewski z poznańskiego ITD. Ponadto dzielono się informacją na temat możliwości wykorzystywania w przemyśle drewna pochodzącego z plantacji, a także prezentowano m.in. przyjazne dla środowiska systemy zwiększające trwałość surowca drzewnego.

Zdaniem prof. Piotra Paschalisa z WL SGGW tego rodzaju spotkania umożliwiają zderzenie poglądów oraz dają możliwość międzysektorowego współdziałania, co jest ważne ze względu na zmieniające się uwarunkowania w funkcjonowaniu obu branż. – Choć w większym stopniu zmiany te dotykają leśnictwa niż drzewnictwa, to jednocześnie wyznaczają wspólną drogę do poszukiwania rozwiązań, które w tej chwili nawet w części nie są identyfikowane. I to jest przedmiotem zainteresowania osób widzących nieco szerzej problem współpracy tych dwóch sektorów, tym co odnosi się do zmieniających się w szybkim tempie oczekiwań społecznych, generujących nowe pomysły i żądania – powiedział zapytany o skomentowanie konferencji.

Spotkanie odbywało się pod patronatem ministerstw: Środowiska, Gospodarki oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego.