Doceniamy wodę w lesie. Światowy Dzień Wody 2021

22 marca przypada Światowy Dzień Wody. Problem kurczących się zasobów tego surowca od lat jest jedną z największych bolączek światowych organizacji, które nawołują do oszczędzania i gromadzenia wody. Nad zatrzymaniem każdej jej kropli wody pracują także polscy leśnicy, realizując projekty retencji.
22.03.2021

22 marca przypada Światowy Dzień Wody. Problem kurczących się zasobów tego surowca od lat jest jedną z największych bolączek światowych organizacji, które nawołują do oszczędzania i gromadzenia wody. Nad zatrzymaniem każdej jej kropli wody pracują także polscy leśnicy, realizując projekty retencji.

O docenianie wody apeluje ONZ, które już podczas szczytu w sprawie Środowiska i Rozwoju (UNCED) w Rio de Janeiro w 1992 r. zarekomendowało przyjęcie dnia wody.  Według danych ONZ obecnie ponad 2 mld ludzi na świecie nie mają dostępu do czystej wody pitnej, problem ten dotyka już 100 mln mieszkańców Europy. Specjaliści twierdzą, że w ciągu najbliższej dekady dostępność czystej i bezpiecznej wody pitnej może spaść aż o 40 proc.

Należy dodać, że już w 1968 r. została zauważona rola lasów dla gospodarki wodnej. Znalazło to odzwierciedlenie w przyjętej przez Radę Europy Europejskiej Karcie Wodnej. Jeden z paragrafów brzmi, że „dla utrzymania zasobów wodnych zasadnicze znaczenie ma szata roślinna ziemi, a szczególnie lasy".

wielkie-efekty-malej-retencji-jpg.jpg

Wprawdzie w tym roku zima w Polsce, w porównaniu do poprzednich lat, należała do jednych z bardziej śnieżnych, to problem coraz bardziej kurczących się zasobów wody, będzie poważnym wyzwaniem dla leśnictwa w ciągu nadchodzących lat. Lasy Państwowe mając świadomość, jak ważną rolę pełni woda w lesie są zaangażowane w programy retencji, a także ochrony i zrównoważonego użytkowania terenów podmokłych. Działania, jakie prowadzą leśnicy odtwarzając ekosystemy wodne, realizują w ramach projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu oraz ochrony gatunków i siedlisk. 

Więcej o projektach retencji wody

Do przyszłego roku będą trwały programy retencji wody w lasach nizinnych i górskich. W pierwszym projekcie bierze udział 113 nadleśnictw z 17 regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych. W ramach programu są powstają nowe obiekty zatrzymujące lub piętrzące wodę, często jest także modernizowana już istniejąca infrastruktura. Bezpośrednim efektem realizacji projektu jest zatrzymanie 2,1 mln m³ wody w leśnych zbiornikach.

Natomiast na terenach górskich nadleśnictw w zbiornikach małej retencji będzie zretencjonowanych 400 tys. m³ wody. Projekt jest realizowany na terenie 47 nadleśnictw w czterech dyrekcjach Lasów Państwowych. W ramach programu powstaną nowe zbiorniki, ale także pośrednim celem jest odbudowa cennych ekosystemów naturalnych.

Ponadto w lasach rosnących w obrębie torfowisk usuwa się pojedyncze drzewa. Usuniecie powierzchniowe takiego lasu może doprowadzić do wahania poziomu wód gruntowych, a nawet do zatopienia powierzchni. Nie należy również powodować silnego naruszenia gleb podczas sztucznego ich odnowienia. Dlatego zawsze należy się zastanowić czy nie lepszym rozwiązaniem jest pozostawienie takiego terenu do sukcesji. Wytyczne w sprawie gospodarowania na takich obszarach leśnicy odnajdują w planach urządzenia lasu sporządzanych dla nadleśnictw.