Dąb Bartek już wkrótce online
Najsłynniejszy w kraju pomnik przyrody - dąb Bartek - jeszcze w grudniu będzie można zobaczyć online. W pobliżu wiekowego drzewa już zamontowano kamery. To część finansowego przez Lasy Państwowe projektu ochrony Bartka.
Monitoring to część realizowanego przez Lasy Państwowe projektu dotyczącego kompleksowej ochrony, promocji i zachowania tego legendarnego drzewa. Pieniądze na program pochodzą z funduszu leśnego LP.
Zostały już zamontowane dwie kamery w pobliżu Bartka, a obecnie trwają prace nad konfiguracją systemu przesyłania danych. System monitorujący z funkcją online i wykonanie nowego ogrodzenia wokół drzewa to działania, które mają zapewnić większe bezpieczeństwo Bartka.
Dąb Bartek to najsłynniejsze polskie drzewo pomnikowe, a jego stan i działania ochronne wzbudzają wiele zainteresowania różnych środowisk. Aby kompleksowo rozpoznać jego kondycję zdrowotną, a na podstawie wykonanych badań podjąć decyzję o kierunku ochrony, leśnicy podjęli szereg działań. Pierwszym krokiem było formalne przejęcie przez Nadleśnictwo Zagnańsk od gminy Zagnańsk nadzoru nad pomnikiem przyrody.
Współpraca z samorządowcami trwa nadal – Bartek to największa atrakcja turystyczna gminy, a nawet województwa świętokrzyskiego.
Nadleśnictwo Zagnańsk i Urząd Gminy w Zagnańsku pod hasłem Bartek nasz wspólny znajomy realizują szereg działań z zakresu turystyki, edukacji i promocji.
Leśnicy opracowali projekt zagospodarowania turystycznego bezpośredniej okolicy drzewa, a gmina stara się o środki na budowę Centrum Edukacyjnego Fauny i Flory Gór Świętokrzyskich.
Ponieważ liczba turystów, którzy odwiedzają Bartka to tysiące osób rocznie konieczna jest nowa infrastruktura, która pozwoli na bezpieczne dla drzewa zwiedzanie. Obraz Bartka dostępny online będzie także atrakcją dla turystów i licznych sympatyków tego drzewa.
Główny kierunek działań realizowanych w projekcie dotyczy określenia stanu zdrowotnego i statyki drzewa. Badania zlecone przez leśników są realizowane przez naukowców koordynowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa. Wstępnie już wiadomo, że jak na swój wiek i historię, której był świadkiem (w tym pożar w jego pobliżu w 1905 r.) Bartek ma dobrą kondycję.
Potwierdziły to badania fitopatologiczne i entomologiczne. Leśnicy czekają na wynik jednej z najważniejszych ekspertyz – wytrzymałości pnia drzewa wykonywanej przez Politechnikę Łódzką oraz specjalistów z zakresu dendrologii.
Jesienią wykonane zostały badania z użyciem sonicznego tomografu komputerowego, które pomogą w określeniu, czy istniejące podpory są wystarczające lub czy konieczne będzie ich wzmocnienie albo zastosowanie nowego rozwiązania.
Projekt zakłada nie tylko ochronę, ale i zachowanie Bartka poprzez próbę jego rozmnażania. Z pobranych fragmentów drzewa leśnicy z Arboretum Leśnego przy Nadleśnictwie Syców wyhodowali kilkaset „Bartusiów”. W tym przypadku zastosowali rozmnażanie wegetatywne.
W ostatnich latach w ramach badań zleconych przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych naukowcy z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku próbują rozmnażać Bartka także z wykorzystaniem kultur in vitro. Mimo że Bartek jest trudny do odtworzenia, to próby uzyskania klonów wciąż trwają.
W tym roku udało się także zebrać kilkadziesiąt żołędzi – co w przypadku Bartka jest niezwykle rzadkie. Zostały one przekazane do Nadleśnictwa Daleszyce, gdzie w Gospodarstwie Nasienno-Szkółkarskim leśnicy będą próbowali wyhodować „Bartusie”.
Bartek żyje już blisko 700 lat. Mimo potężnych rozmiarów – ma 28,5 m wysokości i 13,4 m obwodu mierzonego przy ziemi działania na rzecz jego ochrony muszą być ostrożne i przemyślane. Efektem projektu będzie wypracowanie przez leśników sposobu postępowania z wiekowymi drzewami, przydatnego dla ratowania innych pomników przyrody.
