Błękitni kawalerowie

Żaba moczarowa (Rana arvalisna) co dzień nie wyróżnia się niczym niezwykłym. Można ją łatwo pomylić z innymi gatunkami np. żabą trawną (Rana temporaria). Kiedy jednak nadchodzi wiosna i trzeba przekazać geny następnemu pokoleniu, sytuacja zmienia się diametralnie.

Samce przybierają barwę niebieską i zasiedlają płytkie zbiorniki wodne, np. dobrze naświetlone śródleśne oczka czy większe kałuże, gdyż woda nagrzewa się w nich szybciej niż w głębszych zbiornikach. Właśnie w takich ciepłych oczkach samce oczekują na samice. Te niebawem zjawiają się, a wtedy rozpoczyna się festiwal życia.

Samice składają do 3 tys. jajeczek, zapładnianych przez samce, które w czasie tej czynności znajdują się na grzbietach swoich partnerek.

Taka „podróż" na plecach może trwać kilka godzin i jest spowodowana odruchem bezwarunkowym, samce reagują na podrażnienie powierzchni brzucha uściskiem odnóży. Pozycja taka jest niezbędna do złożenia jaj przez samicę oraz do wypuszczenia plemników do wody przez jej partnera. Przez naukowców jest ona nazywana ampleksus (amplexus - uścisk).

Kijanki wykluwają się po  ok. dwóch, trzech tygodniach. Są one ciemnobrązowe i osiągają długość 4,8 cm. Małe żabki po przeobrażeniu mają długość 1-1,5 cm, dorosłe osobniki osiągają długość ok. 6 cm. Migracja młodych żab do letnich stanowisk rozpoczyna się w połowie czerwca. Za trzy lata żaby osiągną dojrzałość płciową i wyruszą, aby poszukać partnerów. Żaby moczarowe dożywają ponad 10 lat.

Żaby te nie posiadają innych możliwości obrony niż ucieczka, dlatego ich obserwacja nie należy do najłatwiejszych. Na każdy ruch w pobliżu zbiornika reagują ucieczką pod wodę. Dodatkowym utrudnieniem jest ich cichy głos, przypominający odgłos bąbelków powietrza wypływających na powierzchnię, uniemożliwia to odnalezienie miejsc godowych „na ucho".

Co ciekawe, gatunek ten jest stosunkowo wytrzymały na brak wody, stąd bywa spotykany na terenach suchych, których unikają inne krajowe żaby.

Niestety, działalność człowieka powoduje zanikanie siedlisk żaby moczarowej. Trudno ją spotkać w krajobrazie rolniczym, czy w pobliżu siedzib ludzkich, jednak na terenie Nadleśnictwa Krotoszyn (RDLP w Poznaniu) znajduje dogodne warunki do rozrodu i wypoczynku. Leśnicy z nadleśnictwa dbają, by nie znikały ulubione miejsca godów i liczą, że gatunek ten będzie coraz liczniejszy w lasach.

Żaba moczarowa znajduje się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych oraz jest wymieniona w załączniku IV Dyrektywy Siedliskowej, co oznacza, że kraje członkowskie muszą objąć go ochroną gatunkową oraz zapewnić mu miejsca rozrodu i wypoczynku. Zgodnie z tymi zapisami żaba moczarowa na terenie Polski jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.