Wielka debata o lasach [wideo]

„Lasy Państwowe kluczem do zrównoważonego rozwoju terenów niezurbanizowanych” - to hasło debaty zorganizowanej 8 grudnia przez Ministerstwo Środowiska i Lasy Państwowe we współpracy z Wyższą Szkołą Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.
09.12.2016 | Katarzyna Bielawska

„Lasy Państwowe kluczem do zrównoważonego rozwoju terenów niezurbanizowanych” - to hasło debaty zorganizowanej 8 grudnia przez Ministerstwo Środowiska i Lasy Państwowe we współpracy z Wyższą Szkołą Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

W spotkaniu w siedzibie Instytutu Badawczego Leśnictwa w Sękocinie Starym uczestniczyło kilkaset osób, w tym parlamentarzyści, przedstawiciele resortów środowiska, rozwoju, energii, przedsiębiorcy z sektora usług leśnych oraz przemysłu drzewnego, naukowcy, szefowie generalnej i regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, parków narodowych, jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych. Mimo otwartej formuły, w debacie udział wzięli jedynie nieliczni przedstawiciele ekologicznych organizacji pozarządowych.

Leśnictwo, rolnictwo, łowiectwo
- Zrównoważony rozwój w gospodarce leśnej to wyzwanie naszych czasów, bo pozwala zachować środowisko naturalne dla przyszłych pokoleń – napisał marszałek Sejmu Marek Kuchciński w liście skierowanym do uczestników debaty, dodając, że Lasy Państwowe wypełniając od ponad 90 lat powierzoną im misję zapewniają realizację funkcji ekologicznych, społecznych i produkcyjnych przez lasy. Poprzez swoje działania istotnie wpływają na rozwój poszczególnych regionów i całego kraju. 


Rekomendacje Konrada Tomaszewskiego, dyrektora generalnego LP,  adresowane do instytucji władzy publicznej, ośrodków nauki i szkolnictwa

Otwierając spotkanie, minister środowiska Jan Szyszko podkreślał wpływ Lasów Państwowych na polską gospodarkę, a także wskazywał na konieczność współdziałania sektora leśnego i rolniczego. Mówił, że zrównoważony rozwój to nic innego jak wzrost gospodarczy powiązany z racjonalnym użytkowaniem zasobów przyrodniczych.

- Lasy Państwowe są wzorem dla zrównoważonego rozwoju zarówno w Polsce jak i na świecie. Dzięki polskiej kulturze i tradycji leśnej mamy coraz więcej lasów i coraz więcej drewna. Lasy Państwowe były i są nadal stymulatorem rozwoju terenów wiejskich. Mimo prowadzonej po II wojnie światowej gospodarki surowcowej nie straciliśmy żadnych unikatowych gatunków, które już dawno zniknęły w Europie Zachodniej. To wielkie bogactwo to również zasługa prowadzonego tradycyjnie polskiego rolnictwa. Możemy mówić o koncepcji zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich, a także ochronie bioróżnorodności tylko dzięki współdziałaniu tradycyjnego leśnictwa i tradycyjnego rolnictwa – podkreślał minister.

Minister wspomniał też, że ważnym elementem łączącym te dwa ekosystemy, czyli las i pole, jest polski model łowiectwa. W Polskim Związku Łowieckim zrzeszonych jest ponad 120 tys. ludzi., którzy dbają o zasoby przyrodnicze, regulują stan zwierzyny, płacą za tzw. szkody  łowieckie nie obciążając tym budżetu państwa.

Kolejnym elementem sprzężenia wsi z lasem jest promocja budownictwa drewnianego czy drewna energetycznego. To droga do samowystarczalności lokalnych wspólnot. - Mamy szansę wykorzystać ten potencjał, ale będzie to możliwe gdy zostanie zachowany dotychczasowy sposób prowadzenia gospodarki leśnej – podkreślał minister Szyszko.

Ważne działania rozwojowe LP
- Leśnictwo, przemysł drzewny, rolnictwo współdziałając mogą stać się kołem zamachowym gospodarki narodowej. Lasy Państwowe muszą stymulować rozwój terenów niezurbanizowanych, przeciwdziałać bezrobociu i tworzyć tam nowe rynki pracy. Temu służą podjęte przez nas projekty rozwojowe – mówił dyrektor Konrad Tomaszewski.

Odniósł się także do statusu LP podkreślając, że jest on dobrze dostosowany do realizacji misji, która została wskazana w ustawie o lasach. Jest nią zarówno kształtowanie bezpieczeństwa ekologicznego w wymiarze lokalnym jak i globalnym poprzez ochronę i wzrost bioróżnorodności, także związane z tym retencjonowanie gazów cieplarnianych oraz dostarczanie surowca drzewnego, również materialne i niematerialne świadczenia dla obywateli, takie jak np. możliwość zbioru grzybów i jagód, rekreacji czy udostępnianie lasów do badań. Lasy są własnością całego społeczeństwa, a to, zdaniem dyrektora Tomaszewskiego, przesądza o braku rozsądnej alternatywy dla ich aktualnej formy organizacyjno-prawnej. Jak podkreślił, segmentacja gospodarki leśnej, wyłączająca sprzedaż drewna z LP, byłaby katastrofą.

Spotkanie było okazją do zaprezentowania, a w niektórych przypadkach podsumowania dotychczasowych prac nad działaniami rozwojowymi. Należą do nich zmodernizowane zasady sprzedaży drewna. Podkreślił, że na bieżąco trwają związane z tym konsultacje. Kolejnym działaniem rozwojowym jest  wielkoskalowa inwentaryzacja przyrodnicza. Właśnie kończy się jej pierwszy etap i niebawem zostaną ogłoszone wyniki. W przyszłym roku badania będą kontynuowane na 1/3 powierzchni lasów należących do LP.

Realizacja projektu Leśnych Gospodarstw Węglowych wiąże się z koniecznością przeprowadzenia badań zmierzających do uzyskania ilościowych informacji dotyczących bilansu węgla w ekosystemach leśnych, przy uwzględnieniu zróżnicowania ich struktury oraz różnych scenariuszy działań gospodarczych.

Następnym działaniem rozwojowym jest wartościowanie nieruchomości leśnych. Projekt zakłada kompleksowe rozwiązanie kwestii procedury określania wartości lasów i innych nieruchomości gruntowych, wchodzących lub mających wejść w skład zasobów zarządzanych przez PGL LP. Pozostałe projekty związane są z funkcjonowaniem zakładów LP o zasięgu regionalnym. Należy do nich np. projekt wydobywania kopalin potrzebnych do budowy infrastruktury drogowej.

Więcej na ten temat w grudniowym „Głosie Lasu".

Z kolei głównym celem działania znanego pod nazwą „drewno energetyczne” jest opracowanie i wdrożenie technologii pozyskania energii z biomasy leśnej przy maksymalnym ograniczeniu lub wręcz eliminacji emisji. W związku z tym w 2017 r. w Lasach Państwowych zostanie wyodrębniony sortyment o nazwie drewno energetyczne (800 tys. m sześc.). Będzie on sprzedawany w drodze publicznych negocjacji, w oparciu o wieloletnie umowy na dostawy surowca.

Innym projektem jest budownictwo z drewna. Obejmuje to promocję drewna ukierunkowaną na nowoczesne technologie energooszczędne. Ważnym elementem będzie tu wsparcie samorządów przy planowaniu i realizacji inwestycji wspólnych z wykorzystaniem drewna jako podstawowego surowca budowlanego.

Przygotowywane są jeszcze dwa projekty działań rozwojowych. Pierwszym z nich jest Wielki Szlak Leśny, który ma być odpowiedzią na zwiększające się zainteresowanie odpoczynkiem w lesie. Drugi dotyczy promocji dziczyzny.

Pro bono silvae
Po wystąpieniach ministra środowiska oraz dyrektora generalnego LP odbyła się debata, podzielona na trzy części. Pierwszy panel dotyczył ochrony różnorodności biologicznej metodami gospodarki leśnej. Dyskusję, w której uczestniczyli: Andrzej Konieczny, wiceminister środowiska; prof. Andrzej Grzywacz, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego, od lat związany z Wydziałem Leśnym SGGW; Sławomir Brzózek z Fundacji Nasza Ziemia oraz Konrad Tomaszewski, dyrektor generalny LP, poprowadził przewodniczący Ligi Ochrony Przyrody Ryszard Kapuściński.

Dyskutanci starali się rozstrzygnąć czy możliwa jest ochrona różnorodności biologicznej metodami gospodarki leśnej. Zarówno dyrektor generalny LP Konrad Tomaszewski, jaki i moderator panelu Ryszard Kapuściński byli zgodni, że gospodarka Leśna zapewnia trwałość lasów, ochronę bioróżnorodności, ochronę siedlisk i gatunków. – Ochrona czynna nie może być w lesie prowadzona innymi sposobami niż gospodarka leśna – przekonywał dyrektor Tomaszewski. Prof. Andrzej Grzywacz zwrócił uwagę, że te osoby, które chcą w Polsce chronić przyrodę, powinny współpracować z leśnikami, bo ci mają wiedzę i uznany dorobek w tej dziedzinie, patrzą na las kompleksowo. Wśród zatrudnionych w LP 40 proc. ma wyższe wykształcenie. Prof. Grzywacz gorąco nawoływał wszystkie środowiska do dialogu: „Pro bono silvae - dla dobra polskich lasów”.

Tematem kolejnej debaty były sprawy gospodarcze. Uczestniczyli w niej: Paweł Sałek, wiceminister środowiska i pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej; Jerzy Kwieciński, wiceminister rozwoju; wiceminister energii Wojciech Kowalczyk; Marek Kubiak, prezes firmy Poltarex; Józef Grodecki ze Stowarzyszenia Przedsiębiorców Leśnych oraz dyrektor generalny LP Konrad Tomaszewski. Panel moderował redaktor Jacek Liziniewicz.

Przemysł drzewny wytwarza nieco ponad 2 proc. produktu krajowego brutto i jest, jak to określił Paweł Sałek, perłą polskiej gospodarki. Podczas dyskusji podnoszone były zarówno problemy pracowników zakładów usług leśnych jak i oczekiwania przedstawicieli przemysłu drzewnego. Postulowano równy dostęp do surowca drzewnego dla wszystkich firm oraz zgłaszano postulaty związane z wysokością cen na drewno oraz jego podażą.

Debatę zakończyła dyskusja dotycząca tematów społeczno-politycznych odnoszących się do bezpieczeństwa, polityki społecznej państwa i rozwoju terenów niezurbanizowanych. Rozmowę, w której uczestniczyli: Andrzej Konieczny, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska; płk. Dariusz Ryczkowski z Ministerstwa Obrony Narodowej, dyrektor generalny LP Konrad Tomaszewski, poprowadził prof. Piotr Jaroszyński.