Jesiennie wędrówki nietoperzy

Co najmniej do połowy października potrwa jesienna migracja nietoperzy, które z terenów letniego żerowania podróżują do swoich zimowych kwater.
26.09.2014 | JOLANTA WĘGIEL, WYDZIAŁ LEŚNY Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Co najmniej do połowy października potrwa jesienna migracja nietoperzy, które z terenów letniego żerowania podróżują do swoich zimowych kwater.

Nietoperze są sezonowymi „nomadami”, których wędrówki, a przy okazji korzystanie z ludzkich siedzib, w zależoności od pory roku można inaczej wytłumaczyć. Jak należy się zachować i co zrobić jeśli w budynku zamieszkał nietoperz? Czy należy się go obawiać?

Koniec lata i początek jesieni to czas jesienniej migracji nietoperzy, które opuszczają swoje dotychczasowe miejsca żerowania i rozrodu, aby znaleźć bezpieczną kryjówkę na przetrwanie zimy.
W tym czasie można znaleźć te ssaki (pojedyncze nietoperze lub ich grupy) w różnych „dziwnych miejscach” domostw, np. na klatkach schodowych, w skrzynkach z licznikami energetycznymi, w wywietrznikach czy za okiennicami.

Wszystkie gatunki nietoperzy, w Polsce stwierdzono ich 25, podlegają ścisłej ochronie gatunkowej.

Nietoperze traktują te miejsca jako tzw. kwatery przejściowe. Korzystanie z tych tymczasowych schronisk jest związane z cyklicznymi wędrówkami nietoperzy. Jesienią z kolonii rozrodczych lecą na zimowiska, a wiosną odwrotnie.

Obecność nietoperzy w budynku mieszkalnym nie stanowi jakiegokolwiek zagrożenia. Należy jednak pamiętać, że są to dzikie zwierzęta, więc nie można ich dotykać gołymi rękoma. Najlepiej pozostawić je w spokoju.

Jeżeli nietoperz zaśnie na ścianie lub firance (co też może się zdarzyć), wtedy należy go włożyć do pudełka, ale bez dotykania. Najpierw trzeba go przykryć pudełkiem, a następnie wsunąć pod niego kawałek sztywnego kartonu, tak aby zwierzak znalazł się w pudełku.

Nie można wypuszczać nietoperza przed zachodem słońca! Jego oczy przyzwyczajone są do bardzo małej ilości światła (w słoneczny dzień nietoperze czują się tak, jak ludzie, którym zaświecimy mocną latarką prosto w oczy!). Dlatego najlepiej jest otworzyć pudełko wieczorem.

Więcej o nietoperzach i ich ochronie: www.nietoperze.pl

Późną jesienią i zimą, gdy nietoperze nie mają pożywienia (owadów), szukają spokojnych, chłodnych miejsc, w których mogą zapaść w sen zimowy, czyli hibernację. Tam gdzie nie ma jaskiń, znajdują dogodne warunki w piwnicach, na strychach, a nawet w studniach. Niestety największym zagrożenie dla zimujących nietoperzy stanowią ludzie.

Sama tylko obecność ludzi, ciepło ciała i hałas oddziałują na hibernujące zwierzęta, powodując ich przebudzanie. Wiąże się to ze znaczną stratą zgromadzonego na zimę podskórnego tłuszczu. W tym okresie nietoperze są zupełnie bezbronne. Czas, jaki potrzebują na podwyższenie temperatury ciała do stanu by mogły latać i zmienić miejsce pobytu, przekracza kilkadziesiąt minut. Dlatego każdy przypadek obudzenia, zwiększa ryzyko wyczerpania zapasów jeszcze przed nastaniem wiosny i w rezultacie głodowej śmierci zwierzęcia. Dlatego nie należy ruszać czy przenosić hibernującego nietoperza!

Te nocne stworzenia nie gardzą schronieniami w budynkach także w czasie później wiosny i lata. W tym czasie samice nietoperzy przebywają gromadnie w letnich schronieniach, tworząc kolonie rozrodcze. Tam wydają na świat młode i opiekują się nimi do czasu ich usamodzielnienia się, czyli do późnego lata.

W przypadku pytań należy skontaktować się z organizacjami: „pro Natura”, Salamandra czy Bocian.

Letnie kryjówki nietoperzy to najczęściej: strychy budynków, szczeliny w ścianach, puste przestrzenie pod deskami, dziuple drzew, płaty odstającej kory, jaskinie i bunkry. Najliczniejsze letnie kolonie mogą powstać pod dużymi nieużytkowanymi strychami np. dachami świątyń. 
Należy nietoperzom pozwolić spokojnie wychowywać młode. Odwdzięczą się gospodarzom polując na komary. (Według chińskich wierzeń nietoperze przynoszą mieszkańcom wielkie szczęście).

Ponadto właściciele obiektu, w którym zamieszkały nietoperze, a który wymaga remontu mogą skorzystać z funduszy przeznaczonych na ochronę przyrody!

Latem, w nocy, w szczególności w sierpniu i wrześniu, zdarza się, że nietoperz np. w pogoni za ćmą wpadnie do pokoju. Dotyczy to zwłaszcza młodych (tegorocznych), niedoświadczonych osobników.

Co należy wtedy zrobić? Należy otworzyć okno, zgasić światło i zamknąć drzwi, tak aby jedyna droga ucieczki była na zewnątrz mieszkania.

Warto wiedzieć, że nietoperze mają doskonałą pamięć, dlatego rzadko zdarza się, aby ten sam nietoperz dwa razy popełnił ten sam błąd i ponownie wleciał do mieszkania.

W przypadku jakichkolwiek problemów, wątpliwości należy skontaktować się z organizacjami, zajmującymi się ochroną nietoperzy: „pro Natura”, Salamandra czy Bocian.